Μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Κρήτης, νοτίως της Ίδης, στον ποταμό Ληθαίο (σημερινό Μητροπολιανό). Ονομαζόταν άλλοτε Ελλωτίς, Κρημνία και Λάρισα, αλλά πήρε το όνομα Γόρτυς από τον μυθικό Γόρτυνα. Στη μινωική περίοδο, όταν ήκμαζαν η Κνωσός και η Φαιστός, η Γόρτυς ήταν μάλλον ασήμαντη, αργότερα όμως, χάρη στην ευφορία της κοιλάδας της Μεσσαράς, έγινε πλούσια και ακμαία. Ο Όμηρος την αναφέρει ως μία από τις σπουδαιότερες πόλεις της Κρήτης και λέει πως είχε γύρω ισχυρό τείχος. Ο Πλάτωνας λέει πως ήταν μία από τις πιο ευνομούμενες πόλεις της Κρήτης, πράγμα που επιβεβαιώθηκε από την επιγραφή-νόμο που βρέθηκε εκεί. Η
.jpg)
δωδεκάδελτος της Γόρτυνος, όπως την ονόμασαν, είναι το μεγαλύτερο νομικό κείμενο της αρχαιότητας που διασώθηκε. Έχει χαραχτεί στην κοίλη επιφάνεια τοίχου κυκλικού από ισόδομους πελεκητούς πορόλιθους, σε 4 σειρές, ολικού ύψους 1,72 μ. και μήκους 9 μέτρων. Το κείμενο διαιρείται σε 12 στήλες, από τα δεξιά προς τα αριστερά, και το αποτελούσαν συνολικά 633 στίχοι, από τους οποίους λείπουν 29. Ήταν γραμμένη στην αρχαία κρητική διάλεκτο και βρέθηκε στο χωριό Άγιοι Δέκα,το1857,απότουςΓάλλουςΠερρό και Τενόν, και η ανακάλυψη συμπληρώθηκε το 1884 από τον Φρειδερίκο Χάλμπερ και τον Ερνέστο Φαμπρίτσιους. Ο Ντομένικο Κομπαρέττι έκανε την πρώτη έκδοση της επιγραφής. Ο νόμος της Γόρτυνος περιέχει κεφάλαια για το οικογενειακό
δίκαιο, για το δίκαιο της πατρούχου (ορφανής χωρίς ομοπάτριο αδελφό, που υποχρεωνόταν να παντρευτεί συγγενή του πατέρα της), για την υιοθεσία, για τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων, για την κληρονομική διαδοχή, για τις δωρεές, για τα αδικήματα (προσβολή των ηθών, βιασμό, μοιχεία), για τη δικονομία κ.λπ.Οι Γορτύνιοι έκαναν πολλούς πολέμους εναντίον της Κνωσού και της Φαιστού για την ηγεμονία στην Κρήτη. Τον 3ο αιώνα π.Χ. νίκησαν τους κατοίκους της Φαιστού και κυρίευσαν τις εύφορες πεδιάδες της και το λιμάνι Μάταλον. Αργότερα τάχθηκαν με την Αχαϊκή Συμπολιτεία, και στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ. αναγνώρισαν στρατηγό τον Φιλοποίμενα. Οι Γορτύνιοι είχαν άριστες σχέσεις και με τους
Πτολεμαίους της Αιγύπτου και γνώρισαν νέα ακμή επί Ρωμαίων, με τους οποίους τάχθηκαν, αποφεύγοντας έτσι τις καταστροφές που έπαθαν άλλες κρητικές πόλεις όταν εισέβαλε ο Κόιντος Μέτελλος ο Κρητικός (68 π.Χ.). Η Γόρτυς έγινε έδρα του Ρωμαίου διοικητή της Κρήτης, κοσμήθηκε με ωραία και μεγαλοπρεπή κτίρια και έγινε η πλουσιότερη πόλη του νησιού, όπως δείχνουν τα ερείπια που διασώθηκαν. Εκτός από την επιγραφή που μνημονεύτηκε, βρέθηκαν πολλά νομίσματα με απεικόνιση της Ευρώπης στα νώτα του ταύρου, άλλα με κεφαλή λέοντος κ.λπ. Φαίνεται πως οι κάτοικοι τιμούσαν την Ευρώπη ως μεγάλη θεά. Νομίσματα έκοψε και ο Κόιντος Μέτελλος το 66 π.Χ., καθώς και πολλοί άλλοι Ρωμαίοι. Από
τα κτίρια που βρέθηκαν σπουδαιότερα είναι το Πύθιον, σπουδαίο ιερό της Γόρτυνος, ο ναός της Ίσιδος και του Σαράπιδος, το Πραιτώριον, ο ναός του αγίου Τίτου, η αγορά και το αμφιθέατρον. Βρέθηκαν επίσης πολλά αγάλματα και το Νυμφαίον, μια μεγαλοπρεπέστατη κρήνη.
Μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Κρήτης, νοτίως της Ίδης, στον ποταμό Ληθαίο (σημερινό Μητροπολιανό). Ονομαζόταν άλλοτε Ελλωτίς, Κρημνία και Λάρισα, αλλά πήρε το όνομα Γόρτυς από τον μυθικό Γόρτυνα. Στη μινωική περίοδο, όταν ήκμαζαν η Κνωσός και η Φαιστός, η Γόρτυς ήταν μάλλον ασήμαντη, αργότερα όμως, χάρη στην ευφορία της κοιλάδας της Μεσσαράς, έγινε πλούσια και ακμαία. Ο Όμηρος την αναφέρει ως μία από τις σπουδαιότερες πόλεις της Κρήτης και λέει πως είχε γύρω ισχυρό τείχος. Ο Πλάτωνας λέει πως ήταν μία από τις πιο ευνομούμενες πόλεις της Κρήτης, πράγμα που επιβεβαιώθηκε από την επιγραφή-νόμο που βρέθηκε εκεί. Η .jpg)
δωδεκάδελτος της Γόρτυνος, όπως την ονόμασαν, είναι το μεγαλύτερο νομικό κείμενο της αρχαιότητας που διασώθηκε. Έχει χαραχτεί στην κοίλη επιφάνεια τοίχου κυκλικού από ισόδομους πελεκητούς πορόλιθους, σε 4 σειρές, ολικού ύψους 1,72 μ. και μήκους 9 μέτρων. Το κείμενο διαιρείται σε 12 στήλες, από τα δεξιά προς τα αριστερά, και το αποτελούσαν συνολικά 633 στίχοι, από τους οποίους λείπουν 29. Ήταν γραμμένη στην αρχαία κρητική διάλεκτο και βρέθηκε στο χωριό Άγιοι Δέκα,το1857,απότουςΓάλλουςΠερρό και Τενόν, και η ανακάλυψη συμπληρώθηκε το 1884 από τον Φρειδερίκο Χάλμπερ και τον Ερνέστο Φαμπρίτσιους. Ο Ντομένικο Κομπαρέττι έκανε την πρώτη έκδοση της επιγραφής. Ο νόμος της Γόρτυνος περιέχει κεφάλαια για το οικογενειακό 
δίκαιο, για το δίκαιο της πατρούχου (ορφανής χωρίς ομοπάτριο αδελφό, που υποχρεωνόταν να παντρευτεί συγγενή του πατέρα της), για την υιοθεσία, για τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων, για την κληρονομική διαδοχή, για τις δωρεές, για τα αδικήματα (προσβολή των ηθών, βιασμό, μοιχεία), για τη δικονομία κ.λπ.Οι Γορτύνιοι έκαναν πολλούς πολέμους εναντίον της Κνωσού και της Φαιστού για την ηγεμονία στην Κρήτη. Τον 3ο αιώνα π.Χ. νίκησαν τους κατοίκους της Φαιστού και κυρίευσαν τις εύφορες πεδιάδες της και το λιμάνι Μάταλον. Αργότερα τάχθηκαν με την Αχαϊκή Συμπολιτεία, και στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ. αναγνώρισαν στρατηγό τον Φιλοποίμενα. Οι Γορτύνιοι είχαν άριστες σχέσεις και με τους 
Πτολεμαίους της Αιγύπτου και γνώρισαν νέα ακμή επί Ρωμαίων, με τους οποίους τάχθηκαν, αποφεύγοντας έτσι τις καταστροφές που έπαθαν άλλες κρητικές πόλεις όταν εισέβαλε ο Κόιντος Μέτελλος ο Κρητικός (68 π.Χ.). Η Γόρτυς έγινε έδρα του Ρωμαίου διοικητή της Κρήτης, κοσμήθηκε με ωραία και μεγαλοπρεπή κτίρια και έγινε η πλουσιότερη πόλη του νησιού, όπως δείχνουν τα ερείπια που διασώθηκαν. Εκτός από την επιγραφή που μνημονεύτηκε, βρέθηκαν πολλά νομίσματα με απεικόνιση της Ευρώπης στα νώτα του ταύρου, άλλα με κεφαλή λέοντος κ.λπ. Φαίνεται πως οι κάτοικοι τιμούσαν την Ευρώπη ως μεγάλη θεά. Νομίσματα έκοψε και ο Κόιντος Μέτελλος το 66 π.Χ., καθώς και πολλοί άλλοι Ρωμαίοι. Από
τα κτίρια που βρέθηκαν σπουδαιότερα είναι το Πύθιον, σπουδαίο ιερό της Γόρτυνος, ο ναός της Ίσιδος και του Σαράπιδος, το Πραιτώριον, ο ναός του αγίου Τίτου, η αγορά και το αμφιθέατρον. Βρέθηκαν επίσης πολλά αγάλματα και το Νυμφαίον, μια μεγαλοπρεπέστατη κρήνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου