Κέρκυρα (Το νησί των Φαιάκων)

Όλοι οι αρχαίοι ιστορικοί παραδέχονται πως η Κέρκυρα ήταν το ομηρικό νησί των Φαιάκων. Οι κυριότερες πηγές των σχετικών πληροφοριών βρίσκονται στο Ζ και Η της Οδύσσειας και στα Αργοναυτικά του Απολλώνιου. Στην Οδύσσεια περιγράφεται η υποδοχή του ναυαγού Οδυσσέα από τον Αλκίνοο και την Αρήτη, και στα Αργοναυτικά, η υποδοχή του Ιάσονα και της Μήδειας από τους ίδιους βασιλείς, που περιγράφονται ως εξαιρετικά πράοι και πολιτισμένοι. Οι πρώτες ιστορικές πληροφορίες για την Κέρκυρα ανάγονται στον 8ο αιώνα π.Χ. Κατείχαν τότε το νησί οι Λιβυρνοί της Αδριατικής, τους οποίους έδιωξαν όμως οι Κορίνθιοι υπό τον Βακχιάδη Χερσικράτη, που είχαν σταλεί για τον εποικισμό του νησιού. Ο Χερσικράτης έγινε βασιλιάς του νησιού και ίδρυσε την Επίδαμνο ως κερκυραϊκή αποικία. Αργότερα, οι Κερκυραίοι ήρθαν σε ρήξη με τη μητρόπολη Κόρινθο και καταναυμάχησαν τον στόλο των Κορινθίων. Έπειτα, πολέμησαν στη Σικελία υπέρ των Συρακουσίων εναντίον του τυράννου της Γέλας Ιπποκράτους, που τους είχε προσβάλει. Στους μηδικούς πολέμους, οι Κερκυραίοι δέχθηκαν πρόθυμα να συμμετέχουν στον αγώνα με τους άλλους Έλληνες, αλλά ο στόλος που εξόπλισαν από 60 πλοία καθυστέρησε λόγω του καιρού στον Μαλέα και δεν πρόλαβε να λάβει μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνος -γι’ αυτό και ο Ηρόδοτος κατηγορεί τους Κερκυραίους. Στην Κέρκυρα όμως φιλοξενήθηκε ο νικητής της ναυμαχίας Θεμιστοκλής, όταν εξορίστηκε από τους Αθηναίους και εκδιώχθηκε και από το Άργος. Χρησίμευσε μάλιστα και ως διαιτητής στην έριδα μεταξύ Κορινθίων και Κερκυραίων, και πέτυχε την ειρηνική της λύση. Όταν ο εμφύλιος πόλεμος της Επιδάμνου ανάγκασε τους ολιγαρχικούς της πόλης να αποσυρθούν, οι δημοκρατικοί ζήτησαν την ενίσχυση των Κερκυραίων, αλλά επειδή εκείνοι αρνήθηκαν, αποτάθηκαν στους εχθρούς τους Κορινθίους. Οι τελευταίοι δέχθηκαν την πρόταση και έστειλαν φρουρά για την ενίσχυση της αποικίας. Οι Κερκυραίοι, όταν το πληροφορήθηκαν, ζήτησαν από τους δημοκρατικούς Επιδάμνιους την αποπομπή της Κορινθιακής φρουράς, και όταν εκείνοι αρνήθηκαν, πολιόρκησαν την Επίδαμνο. Κορινθιακός στόλος κατέπλευσε επιτόπου και συνήφθη η ναυμαχία του Ακτίου, όπου ο ανώτερος κερκυραϊκός στόλος νίκησε τον κορινθιακό. Αλλά ο πόλεμος δεν τέλειωσε με αυτή τη ναυμαχία. Οι Κορίνθιοι δεν μπορούσαν να ανεχθούν την ήττα και έπειτα από σύντομη προπαρασκευή συγκρότησαν στόλο 150 πλοίων, ικανό να αντιπαραταχθεί στους Κερκυραίους, που είχαν μόνο 120 τριήρεις. Τότε οι Κερκυραίοι ζήτησαν τη βοήθεια των Αθηναίων και συνομολογήθηκε συμμαχία μαζί τους (433-432 π.Χ.). Οι Αθηναίοι έστειλαν στους συμμάχους τους μικρή δύναμη από 10 τριήρεις, και ταυτόχρονα έδωσαν τη διαταγή στον ναύαρχο της μοίρας μη ναυμαχείν Κορινθίοις ην μη επί Κέρκυραν πλέωσι και μέλλωσιν αποβαίνειν. Στη ναυμαχία μεταξύ Κορινθίων και Κερκυραίων, που έγινε στο στενό μεταξύ Κέρκυρας και Ηπείρου, οι Αθηναίοι δεν έλαβαν λοιπόν αρχικά μέρος στον αγώνα, ακολουθώντας τη διαταγή που είχαν. Όταν όμως η δεξιά πτέρυγα των Κερκυραίων νικήθηκε κατά κράτος, οι Αθηναίοι αποφάσισαν να επέμβουν και η ναυμαχία πήρε άλλη τροπή, με αποτέλεσμα να νικηθούν οι Κορίνθιοι. Αυτή η συμμαχία των Αθηναίων προς τους Κερκυραίους και η βοήθεια που τους έδωσαν αποτέλεσε την πρώτη αφορμή του Πελοποννησιακού πολέμου. Οι Κορίνθιοι ισχυρίστηκαν πως οι Αθηναίοι είχαν λύσει τις σπονδές που τους έδεναν. Στον πόλεμο αυτό, οι Κερκυραίοι δέχθηκαν αίτηση των Αθηναίων και τάχθηκαν με το μέρος τους. Πολέμησαν γενναία τον πρώτο καιρό, αλλά σε λίγο το νησί τους έγινε πεδίο φοβερού εμφύλιου αγώνα, γιατί σημειώθηκε εξέγερση των ολιγαρχικών, οι οποίοι είχαν ταχθεί με τους Πελοποννήσιους και κατηγορούσαν τους δημοκρατικούς ότι επιδίωκαν την υποδούλωση της Κέρκυρας στους Αθηναίους. Όπως ήταν φυσικό, και οι Αθηναίοι και οι Πελοποννήσιοι έλαβαν ενεργό μέρος στον εμφύλιο αυτό πόλεμο των Κερκυραίων, που οδήγησε σε αναρίθμητες και άγριες σφαγές μεταξύ των αντιπάλων. Κανένας οίκτος δεν ίσχυε σε αυτόν τον εμφύλιο πόλεμο. Ακόμη και όσοι κατέφευγαν στα Ιερά ως ικέτες σκοτώνονταν και άλλοι πάλι αυτοκτονούσαν. Οι αιχμάλωτοι θανατώνονταν και εκείνοι. Τελικά, στον εμφύλιο υπερίσχυσαν οι δημοκρατικοί και αφού θανατώθηκαν όλοι οι ολιγαρχικοί που είχαν απομείνει, ο πόλεμος έληξε αυτόματα. Στα υπόλοιπα έτη του Πελοποννησιακού πολέμου, η Κέρκυρα διατήρησε τις φιλικές της σχέσεις με τους Αθηναίους, έλαβε μέρος στην εκστρατεία τους στη Σικελία (415 π.Χ.), με πολλές τριήρεις και οπλίτες και έπειτα από δύο χρόνια υπέστη και αυτή τα δεινά της πανωλεθρίας των Αθηναίων μπροστά στις Συρακούσες. Μετά τη λήξη του Πελοποννησιακού πολέμου, αν και έχοντας χάσει περίπου τον μισό πληθυσμό της από τον εμφύλιο πόλεμο και τις άλλες εκστρατείες, μπόρεσε για μερικά χρόνια να συνεχίσει κάποια ειρηνική ζωή. Αλλά το 375 π.Χ., οι Λακεδαιμόνιοι της επιτέθηκαν ξανά. Με τη βοήθεια των παλαιών συμμάχων της Αθηναίων, η Κέρκυρα νίκησε τους επιδρομείς. Εβδομήντα πέντε χρόνια αργότερα, η Κέρκυρα υπέστη αιφνιδιαστική επίθεση από τον τύραννο της Σικελίας Αγαθοκλέα και υπέκυψε έπειτα από σύντομο αγώνα, το 299 π.Χ. Έπειτα από λίγο όμως μπόρεσε να αποτινάξει τον ζυγό. Κατόπιν υποτάχθηκε στον Πύρρο, έπειτα από μάχη, και έλαβε μαζί του μέρος στην εκστρατεία της Ιταλίας. Μετά την αποτυχία της, έγινε ανεξάρτητη δημοκρατία. Και ενώ φάνηκε προς στιγμή πως θα μπορούσε να αναπτύξει πάλι πολιτική δράση, δέχθηκε νέα πλήγματα από τους γείτονές της των ηπειρωτικών χωρών, τους Ιλλυριούς. Στίφη πειρατών λεηλατούσαν τα παράλια και την πόλη της Κέρκυρας και τελικά η βασίλισσα των Ιλλυριών Τεύτη πολιόρκησε την πόλη με ισχυρό στόλο και την ανάγκασε να παραδοθεί, γιατί είχε πέσει και φοβερός λιμός. Οι Κερκυραίοι απευθύνθηκαν τότε στη Ρώμη, ζητώντας βοήθεια και προστασία. Οι Ρωμαίοι έστειλαν τον ύπατο Φούλβιο στο νησί και εκείνος το απελευθέρωσε από τους Ιλλυριούς. Οι Κερκυραίοι δέχθηκαν την προστασία των Ρωμαίων, οι οποίοι τους παραχώρησαν πλήρη αυτονομία, αναγνώρισαν τα αρχαία προνόμια και γενικά συνετέλεσαν στην εξύψωση του κερκυραϊκού φρονήματος, έως την εποχή που η Κέρκυρα έγινε χριστιανική ....

Δεν υπάρχουν σχόλια: